Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości o jakim mowa w art. 224 § 2 k.c. powinno odpowiadać kwocie, którą posiadacz musiałby zapłacić właścicielowi, gdyby jego posiadanie opierało się na prawie. Powinno zatem obejmować wszystko to, co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz wynajął, wydzierżawił lub oddał do

Minimalistyczne uregulowanie przez ustawodawcę służebności przesyłu w trzech artykułach Kodeksu cywilnego ( 305 1 – 305 3), spowodowało potrzebę odwoływania się do przepisów o służebnościach gruntowych, stosowanych odpowiednio, w stosunku do służebności przesyłu, celem jej dookreślenia. Zasadę tą ustawodawca wyraźnie potwierdził w artykule 305 4 do art. 292 w zw. z art. 305 4 do zasiedzenia służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o zasiedzeniu nieruchomości. Te zostały natomiast wyrażone w artykułach 172-178 Tak więc w odniesieniu do zasiedzenia służebności przesyłu co do terminów posiadania w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza i możliwości doliczenia okresu posiadania poprzednika zastosowanie znajdują przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie. Wobec tego, posiadacz służebności przesyłu nabywa ją, jeżeli wykonuje ją nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Natomiast po upływie lat trzydziestu posiadacz samoistny służebności nabywa tę służebność, choćby uzyskał jej posiadanie w złej wierze. O rodzaju wiary posiadacza, a w następstwie o długości terminu niezbędnego do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie decyduje wyłącznie chwila objęcia jej w samoistne posiadanie. Zasada mala fides superveniens non nocet wynika wprost z wykładni językowej art. 172 („uzyskał posiadanie”) i na mocy art. 176 ma zastosowanie do następców pierwotnego posiadacza przy doliczaniu posiadania poprzednika, („jeżeli poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze”).Domniemanie dobrej wiary posiadacza (art. 7 wzruszyć może zatem jedynie dowód, że posiadacz w chwili rozpoczęcia posiadania w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu wiedział lub mógł się dowiedzieć o tym, że narusza to prawo innej osoby. Oznacza to konsekwentnie, że późniejsze dowiedzenie się przez posiadacza lub jego poprzednika o stanie rzeczy skutkującym zmianą dotychczasowego przekonania, że posiadaniem niczyjego prawa nie narusza lub narusza (dobrej na złą wiarę lub odwrotnie) dla biegu terminu zasiedzenia nieruchomości jest okolicznością irrelewantną. Bieg tego terminu może być przerwany przez czynności właściciela polegające na podjęciu czynności przed właściwym sądem powszechnym, polubownym lub innym organem, przedsięwzięte bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (art. 175 w zw. z art. 123 § 1 pkt 1 wszczęcie mediacji (art. 175 w zw. z art. 123 § 1 pkt 3 w pewnych wypadkach uznanie tytułu prawnego właściciela i przyznanie braku samoistności własnego posiadania (art. 175 w zw. z art. 123 § 1 pkt 2 (wyrok SNz dnia 10 lipca 2013 r. V CSK 320/12).Posiadanie przez przedsiębiorstwo państwowe urządzeń energetycznych oraz cudzej nieruchomości, na której zostały posadowione, jest posiadaniem w rozumieniu art. 352 i może prowadzić do zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej służebności przesyłu (art. 292 w zw. z art. 172 (postanowienie SN z dnia 13 października 2011 r. V CSK 502/10).Przedsiębiorca posiada nieruchomość w zakresie służebności przesyłu od chwili wejścia na grunt w celu wybudowania urządzenia służącego do przesyłania energii elektrycznej (postanowienie SN z dnia 24 maja 2013 r. V CSK 287/12).Jeszcze przed wprowadzeniem służebności przesyłu w 2008 r. zakłady przesyłowe mogły zasiadywać prawo do korzystania z cudzej działki. Okres posadowienia instalacji przed 2008 r. dolicza się do czasu posiadania wymaganego do zasiedzenia tej służebności (uchwała SN z dnia 22 maja 2013 r. III CZP 18/13).Przed 1 lutego 1989 r. posiadanie przez przedsiębiorstwo państwowe instalacji przesyłowych prowadziło do zasiedzenia służebności. Z tym że gdy doszło do niego przed tą datą, zasiadywał ją Skarb Państwa, a jeśli później – to przedsiębiorstwo państwowe lub jego następca (wyrok SN z dnia 12 lutego 2015 r. IV CSK 293/14).Nie może być mowy o korzystaniu w dobrej wierze z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu, gdy przedsiębiorca przesyłowy, będący przecież profesjonalistą, nie dysponuje nie tylko zgodą właściciela nieruchomości w jakiejkolwiek postaci, ale też nie legitymuje się zgodą poprzednika prawnego właściciela nieruchomości, ograniczając się do wywodu, jaki został naprowadzony przy okazji omawiania zagadnienia „umowy zbliżonej do użyczenia”, nieadekwatnego do okoliczności sprawy (wyrok SA w Katowicach z dnia 5 kwietnia 2013 r. V ACa 18/13).Wytoczenie przez właściciela nieruchomości przeciwko posiadaczowi służebności przesyłu, powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności nie przerywa biegu jej zasiedzenia (uchwała 7 sędziów SN z dnia 26 listopada 2014 r. III CZP 45/14).Po wejściu w życie art. 305 2 w wyniku nowelizacji Kodeksu cywilnego z dnia 3 sierpnia 2008 r., który umożliwia właścicielowi nieruchomości żądanie ustanowienia służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem – dopiero złożenie odpowiedniego wniosku przerywa bieg terminu zasiedzenia, czego nie może spowodować wytoczenie powództwa o wynagrodzenie, oddzielone od domagania się ustanowienia służebności (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2011 r., III CZP 124/10, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2013 r., V CSK 320/12, nie publ. i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2013 r., IV CSK 88/13, nie publ.).Aktualności nabiera zatem twierdzenie, że sprawa o zapłatę za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie służebności przesyłu nie jest sporem o własność pomiędzy właścicielem a posiadaczem służebności. Nawet szeroka interpretacja art. 123 § 1 pkt 1 w związku z art. 175 nie daje więc obecnie podstawy do twierdzenia, że wytoczenie powództwa o wynagrodzenie powoduje przerwę biegu terminu zasiedzenia z art. 175 do biegu terminu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu terminu przedawnienia, w tym art. 123 § 1 pkt 1 stanowiący, że bieg terminu przedawnienia (zasiedzenia) przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia z artykułem 292 służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Słupek znacznikowy jest częścią gazociągu, wobec czego jego obecność na sąsiedniej działce wystarcza do uznania rurociągu na działce za urządzenie widoczne. Słupki znacznikowe są – jak sama nazwa wskazuje – elementami dającymi znak, że przez dany punkt przebiega rurociąg, informują też o jego przeznaczeniu. Zadania informacyjne łączą z ostrzegawczymi i ochronnymi. Są obowiązkową widoczną częścią systemu przesyłowego o powszechnie zrozumiałym przekazie (postanowienie SN z dnia 12 października 2016 r. II CSK 49/16).Gazociągi, wodociągi i kanalizacje, to w przeważającej części urządzenia podziemne i już z tego względu nieracjonalna jest interpretacja art. 292 której wynikiem byłoby wymaganie, aby rura gazowa w toku biegu terminu zasiedzenia była widoczna dla właściciela każdej nieruchomości, przez którą to urządzenie z art. 285 przy służebności gruntowej konieczne jest wskazanie na rzecz jakiej nieruchomości będzie przysługiwała służebność. Taki ścisły związek nie występuje w przypadku służebności przesyłu. W art. 3051 ustawodawca wyraźnie podkreśla, że służebność przesyłu ustanawia się na rzecz przedsiębiorcy. Dla wykazania, że mamy do czynienia z taką służebnością należy wobec tego nie tyle poszukiwać związku pomiędzy określoną nieruchomością należącą do przedsiębiorcy co pomiędzy tym, czy urządzenia służące do przesyłu, które znajdują się na nieruchomości obciążonej, należą do przedsiębiorcy (postanowienie SN z dnia 29 listopada 2013 r. I CSK 253/13).W wypadku nabycia służebności przesyłu przez zasiedzenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zmiany sposobu jej wykonywania, jeśli ważna potrzeba gospodarcza powstała po posadowieniu urządzeń przesyłowych. Wynagrodzenie za zmianę sposobu wykonywania służebności przesyłu może uwzględniać koszty przeprowadzenia tej pojęciu i treści służebności przesyłu, czytaj: Służebność przesyłu

Sąd I instancji zasądził wynagrodzenie za 408 m 2tj. powierzchni ustalonej przez biegłego, z której korzystanie w celu zabudowy nie jest możliwe z uwagi na urządzenia pozwanej. Odnośnie roszczenia o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości zwrócił uwagę na to, że powódka nie była zobowiązana do wykazania szkody.

Podstawową rzeczą dla każdego właściciela nieruchomości obciążonej urządzeniami przesyłowymi jest informacja, ile wynosi wartość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. I to bez znaczenia czy dotyczy to urządzeń już wybudowanych czy też projektowanych. W zasadzie niemal w każdym przypadku, kiedy rozmawiam z poszczególnymi właścicielami na tematy przesyłowe, zostaje zadane pytanie: – Panie, a ile ja z tego będę miał?… Pytanie, choć bardzo bezpośrednie, jest jak najbardziej uzasadnione. Osoby, których nieruchomości są lub będą obciążone urządzeniami przesyłowymi mają pełne prawo do właściwego wynagrodzenia, bowiem to ich własność dozna lub będzie doznawać określonych ograniczeń. Od momentu wejścia w życie przepisów dotyczących służebności przesyłu ustalenie wynagrodzenia stanowiło niemały problem, a przyczynił się do tego sam ustawodawca. Przypomnieć należy, że Kodeks cywilny umożliwia właścicielowi albo przedsiębiorcy (właściciel urządzeń przesyłowych) żądanie ustanowienia służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem. Odpowiedniość oznacza fakt, że jakieś rzeczy sobie wzajemnie odpowiadają. W sprawach przesyłowych oznacza to tyle, że wynagrodzenie przysługujące właścicielowi nieruchomości musi równoważyć zakres ograniczenia związanego z ustanowieniem służebności przesyłu. Aby zrozumieć czym jest wspomniany wyżej „zakres” weźmy za przykład urządzenie, które jest chyba najbardziej „popularne” czyli linię energetyczną. Nie od dzisiaj wiadomo, że przedsiębiorca w celu utrzymania stałego przepływu energii elektrycznej do odbiorcy za pośrednictwem linii, musi dbać o jej stan techniczny. W tym celu dokonuje on niezbędnych czynności konserwacyjnych, jednak czasami linia energetyczna z uwagi na swój „wiek” wymaga modernizacji lub przebudowy. Dla potrzeb tych czynności po obu stronach danej linii wyznacza się obszar, który jest niezbędny aby je wykonać i to on ma zasadniczy wpływ na wysokość wynagrodzenia. Ustawodawca nie określił, na co składa się wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, pozostawiając tym samym sądom określenie podstawowych kryteriów. Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że podstawowym składnikiem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu jest wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorcę. W zależności od okoliczności danej sprawy, właścicielowi może być przyznane w ramach wynagrodzenia m. in. odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości, tudzież inne wartości szkód, w tym utracone korzyści. Wskazany poniżej sposób ustalania wynagrodzenia będzie zatem obejmował tylko i wyłącznie pierwszy z wymienionych składników, ma on bowiem charakter stały. Rzeczoznawcy majątkowi stosują w większości przypadków zbliżone algorytmy, które pozwalają na oszacowanie wartości wynagrodzenia. Wybrałem więc taki, który jest w miarę przejrzysty i dosyć często stosowany: Ws = W x P x k x ( 1 – S ) gdzie: Ws – wartość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu W – jednostkowa wartość gruntu bez urządzeń przesyłowych P – powierzchnia pasa służebności przesyłu k – współczynnik korzystania z powierzchni pasa służebności przesyłu S – współczynnik zmniejszenia wartości nieruchomości Z powyższej zależności wynika, że mamy do czynienia z niewiadomymi i ustalenie ich wartości jest konieczne celem określenia wynagrodzenia. Zacznijmy zatem o wartości oznaczonej symbolem „W”. Celem określenia wartości „W” należy ustalić rynkową wartość 1 m2 nieruchomości. Jeśli nie znasz stanu rynku lokalnego dla określenia wartości rynkowej swojej nieruchomości, to zalecam zwrócenie się o odpowiednie informacje do właściwego Starostwa lub Gminy. Dla potrzeb naszych obliczeń przyjmuję, że wartość „W” wynosi 100 zł/m[2]. Powierzchnia pasa służebności przesyłu („P”) to bodaj najbardziej kontrowersyjna wartość budząca niemałe wątpliwości interpretacyjne. W naszym przypadku będzie ona odpowiadała iloczynowi szerokości pasa służebności przesyłu, który stanowi część nieruchomości niezbędny dla wykonywania przez przedsiębiorcę będącego właścicielem urządzeń wszystkich uprawnień objętych treścią służebności przesyłu z długością linii energetycznej. Co do zasady pierwszy element powinien ustalać przedsiębiorca albo biegły z zakresu budownictwa i eksploatacji danego rodzaju urządzeń przesyłowych. Drugi element a w konsekwencji całą powierzchnię powinien określać geodeta. Szerokość dla linii średniego napięcia 15 kV przyjmuję na poziomie 8 metrów, natomiast długość linii energetycznej na poziomie 50 metrów co daje wartość „P” 400 m[2]. Kolejne niewiadome to współczynniki „k” i „S”, których wartości budzą spór wśród praktyków zajmujących się sprawami przesyłowymi. Ich oceny dokonuje rzeczoznawca majątkowy. Dla potrzeb samodzielnego i wstępnego ustalenia wynagrodzenia można skorzystać ze wskaźników referencyjnych wskazanych Biuletynie Nieruchomości nr 1 Listopad 2010 wydanego przez Polskie Towarzystwo Rzeczoznawców Majątkowych w Warszawie, z którego treścią możesz zapoznać się tutaj. Przyjmijmy założenie, że nasza nieruchomość gruntowa ma funkcję – tereny mieszkaniowe. Współczynnik „k” możemy zatem przyjąć na poziomie 0,5 zaś współczynnik „S” na poziomie 0,6. Ostatnią czynnością jest dokonanie wyliczeń na podstawie uzyskanych wartości, zgodnie ze wskazaną powyżej zależnością: Ws = 100 zł/m2 x 400 m2 x 0,5 x ( 1 – 0,6 ) = 8 000 zł W analizowanym przypadku wynagrodzenie wyniosło 8 000 zł. Łatwo zauważyć, że im bardziej precyzyjne i prawidłowe dane uzyskasz, tym Twoje wynagrodzenie będzie zbliżone do tego, które ustali rzeczoznawca majątkowy np. w toku postępowania sądowego. Zadanie związane z ustaleniem wartości wynagrodzenia z całą pewnością nie jest łatwe i co do zasady powinno być ustalone przez rzeczoznawcę majątkowego. Nie zmienia to jednak faktu, że możesz dokonać tego samodzielnie, aby móc wstępnie określić wartość wynagrodzenia we wniosku o ustanowienie służebności przesyłu lub też z większą wiedzą przystąpić do negocjacji z przedsiębiorcą przesyłowym.
Jeśli nie, właściciel posesji może złożyć wniosek o usunięcie słupa telefonicznego, a także żądać odszkodowania za bezumowne korzystanie ze swojej nieruchomości. Wzór wniosku o usunięcie słupa telefonicznego z posesji pobierzesz poniżej: Wniosek o usunięcie słupa telefonicznego wzór
Zakładu XXX Sp. z Sądu Okręgowego zaskarżam w całości i wnoszę o: zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia następnego po dniu doręczenia pozwu pozwanej do dnia zapłaty, a nadto o: zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucam: I. naruszenie prawa materialnego - art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zw. z art. 140 kc w zw. z art. 143 kc poprzez przyjęcie, że ograniczenie prawa własności powódki znajduje oparcie w przepisach prawa, a w konsekwencji, że zachodzi konieczność znoszenia przez nią tego ograniczenia wobec istnienia potrzeby zaspokojenia zapotrzebowania mieszkańców, II. naruszenie prawa materialnego - art. 244 § 1 kc w zw. z art. 245 kc w zw. z art. 6 kc w zw. z art. 65 § 1 kc w zw. z art. 233 § 1 kpc poprzez przyjęcie, że na nieruchomości powódki została ustanowiona służebność na rzecz pozwanej, III. naruszenie prawa materialnego – art. 225 kc w związku z art. 224 § 2 kc w związku z art. 230 kc lub w związku z art. 352 § 1 i 2 kc, w związku z art. 6 kc, art. 3 i 232 kpc poprzez przyjęcie, że pozwanej przysługuje uprawnienie do posiadania nieruchomości powódki lub posiadania służebności na nieruchomości powódki, a w konsekwencji, że pozwana ma prawo do bezpłatnego korzystania z tej nieruchomości, IV. naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik postępowania – art. 233 § 1 kpc poprzez przyjęcie, że wybudowanie komory cieplnej, stojącej obecnie na nieruchomości pozwanej, było działaniem opartym na prawie, a w konsekwencji że zostało ustanowione znajdujące oparcie w przepisach prawa ograniczenie prawa własności nieruchomości każdoczesnego jej właściciela, pomimo, że nie wynika to z żadnego z przeprowadzonych w sprawie dowodów, V. naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik postępowania – art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 229 kpc poprzez uznanie za skuteczne cofnięcia oświadczenia pozwanej o przyznaniu faktu posiadania przez nią nieruchomości powódki w złej wierze pomimo, że pozwana nie przedstawiła żadnego uzasadnienia dla odwołania przyznania, VI. dowolność w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że żądanie powódki godzi w uniwersalny interes ogółu mieszkańców Miasta Ccccccc, a w konsekwencji, że stanowi nadużycie prawa i jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, co uzasadnia jego oddalenie na podstawie art. 5 kc. Uzasadnienie Bezsporne jest w sprawie, że - powódka jest właścicielem nieruchomości położonej w Ccccccc przy ul. Ddddddddddd 000, dla której Sąd Rejonowy w Ccccccc prowadzi księgę wieczystą KW nr 00000, - na części tej nieruchomości znajdują się urządzenia użytkowane przez pozwaną: komora ciepłownicza oraz rurociąg zajmujący część powierzchni zarówno pod i jak i nad nieruchomością, - stron nie łączy umowa użyczenia, najmu ani dzierżawy zajmowanej przez pozwaną części nieruchomości, - w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości bak jest wpisu jakiegokolwiek uprawnienia pozwanej do korzystania z nieruchomości powódki, w szczególności nie została ustanowiona służebność gruntowa. Mając powyższe na uwadze, powódka dochodzi od pozwanej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z należącej do niego nieruchomości. I. A. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności1. Właściciel może, w granicach określonych w tym przepisie, korzystać z rzeczy z wyłączeniem innych osób2. Inne osoby obowiązane są powstrzymać się od wszelkiej ingerencji w sferę uprawnień właściciela. Wyjątki od niedopuszczalności tego rodzaju ingerencji określone są w ustawie: - art. 149 kc - właściciel nieruchomości może wejść na grunt sąsiedni celem usunięcia zwieszających się gałęzi lub owoców - art. 142 kc - każdy może użyć, a nawet uszkodzić lub zniszczyć cudzą rzecz w razie konieczności odwrócenia niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio dobrom osobistym lub nawet majątkowym jego lub innych osób. W granicach, o których mowa w zdaniu 1 art. 140, właściciel może rozporządzać rzeczą. Przez „rozporządzanie” należy rozumieć zbywanie, obciążanie nieruchomości, ustanowienie odrębnej własności lokali3. B. Jak to wskazano, bezsporne jest w sprawie, że powódce przysługuje prawo własności nieruchomości, na której posadowiona jest komora. Pozwana nie przedstawiła żadnego opartego na przepisie ustawy uprawnienia do zajmowania części nieruchomości powoda, w szczególności nie przedstawiła prawomocnej decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości albo innego wydanego w oparciu o przepis ustawy aktu administracyjnego ograniczającego prawo własności powoda. Nadto ani Sąd, ani pozwana nie wskazała konkretnego przepisu ustawy zezwalającego jej na korzystanie z części nieruchomości powódki. Sąd pominął, że ograniczenie lub pozbawienie prawa własności może nastąpić nieodpłatnie wyłącznie wyjątkowo. C. Ograniczenie prawa własności powódki nie może być wywodzone z zasady nemo plus iuris in alium transfere potest quam ipse habet. Istnienie komory ciepłowniczej na nieruchomości winno być rozpatrywane jako ograniczenie własności powódki w zakresie pozbawienia faktycznego władztwa nad zajętą częścią nieruchomości – i to ograniczenie wynikające z faktu posadowienia urządzeń, nie zaś wynikające z odjęcia prawa do rozporządzania nieruchomością. Z uwagi na istnienie komory i jej przeznaczenie powódka nie może rozebrać komory (i ciepłociągów) i przeznaczyć nieruchomości na inny cel, nie może też swobodnie dysponować nieruchomością leżącą w bezpośrednim ich pobliżu. Z tego tytułu jednak nie domaga się ona odszkodowania, albowiem nabywając nieruchomość, miała świadomość istnienia tych urządzeń. Nie pozbawia to jednak powódki prawa do zbycia zajętej przez komorę nieruchomości jak i dochodzenia wynagrodzenia za zajęcie jej nieruchomości bez tytułu prawnego ewentualnie domagania się wynagrodzenia za służebność gruntową4. II. Sąd I instancji błędnie uznał, że korzystanie z nieruchomości powódki poprzez użytkowanie posadowionej na nim komory oraz urządzeń ciepłowniczych, nie ma charakteru bezprawnego. A/. Niespornym jest, iż pozwana korzystała na nieruchomości powódki z instalacji, na którą składa się ciepłociąg oraz komora cieplna. W orzecznictwie dominuje pogląd, że do korzystania z nieruchomości w taki sposób należy stosować odpowiednio przepisy o służebności drogi (przechodu), a do ustanowienia takiej służebności należy stosować odpowiednio art. 145 § 1 kc5. Korzystanie z przedmiotowej instalacji przez pozwaną jest zatem posiadaniem służebności, zgodnie z art. 352 § 1 kc. Zgodnie z dominującym poglądem judykatury, ustanowienie służebności drogi koniecznej następuje za wynagrodzeniem. Należy zatem konsekwentnie przyjąć, że właścicielowi nieruchomości obciążonej służebnością przyłączenia do takich instalacji, wynagrodzenie, co do zasady, również przysługuje6. W uchwale z dnia 17 czerwca 2005 roku Sąd Najwyższy stwierdził, iż wynagrodzenie przysługuje przeciwko posiadaczowi służebności w złej wierze. W uzasadnieniu wyjaśnił jednak swoje stanowisko stwierdzając, że „przepisy dotyczące służebności nie ingerują w treść umowy stanowiącej podstawę ustanowienia takiego prawa rzeczowego ograniczonego, nie można zatem twierdzić, że prawo to jest „z istoty nabywane nieodpłatnie. Służebności zbliżone pewnymi cechami do urządzeń liniowych (...) lub budowa urządzeń z przekroczeniem granicy wymagają wręcz zapłaty wynagrodzenia. Nie ma zatem przyczyn wyłączenia roszczenia opartego na przepisach art. 230, w związku z art. 224-225 kc o zapłatę wynagrodzenia w stosunku do posiadacza w złej wierze służebności, polegającej na utrzymywaniu przewodów gazu”7. Z uzasadnienia tego orzeczenia wynika zatem, iż Sąd Najwyższy nie zawęził roszczenia o wynagrodzenie za posiadanie służebności wyłącznie do posiadania służebności w złej wierze, a wręcz skłania się do przyjęcia poglądu, iż każde korzystanie z cudzej nieruchomości w postaci posiadania służebności winno następować odpłatnie. Uznać zatem należy, iż nawet przyjmując, że pozwana posiada prawo do posiadania służebności na nieruchomości powoda, winna płacić za to posiadanie stosowne wynagrodzenie. B/. Prawa do wynagrodzenia za posiadanie służebności nie wyłącza w szczególności art. 35 ust. 1 i 2 oraz art. 36 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, jak również art. 128 ust. 1 i 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przepisy te, jak już wyżej wskazano, normują jedynie kwestię odszkodowania za ograniczenie prawa własności. W ich zakresie zastosowania oraz w zakresie normowania nie występują sytuacje związane z dalszym korzystaniem z wywłaszczonej nieruchomości w sposób odpowiadający posiadaniu służebności, przez spółkę prawa handlowego niewymienioną w treści decyzji wywłaszczeniowej. Przyjmując zatem, iż pozwana posiada prawo do korzystania z nieruchomości powódki w sposób odpowiadający posiadaniu służebności i odmawiając jednocześnie powodom prawa do wynagrodzenia za to posiadanie, Sąd Okręgowy naruszył przepisy prawa materialnego – art. 225 kc w związku z art. 224 § 2 kc, w związku z art. 230 kc, w związku z art. 352 § 1 i 2 kc, w związku z art. 35 ust. 1 ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości przez błędną ich wykładnię. III. Wbrew stanowisku Sadu I instancji, na nieruchomości powódki nie została ustanowiona służebność korzystania z tej nieruchomości poprzez posadowienie i korzystanie z urządzeń – ciepłociągu oraz komory ciepłowniczej. A/ Ograniczone prawa rzeczowe ustanawiane są – stosownie do art. 245 § 1 kc w sposób odpowiadający przeniesieniu własności. Regułą więc jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego, z którego wynika, że jedna strona ustanawia na rzecz drugiej stosowną służebność za odpowiednim wynagrodzeniem. W oświadczeniu woli właściciela nieruchomości obciążanej winna być określona treść służebności. Strony nie zawierały żadnej umowy. Umowa wskazana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku – akt notarialny sprzedaży nieruchomości z dnia 29 grudnia 1999 roku, zawarty pomiędzy zbywcą nieruchomości, a nabywcą – powódką nie stanowi „w sposób dorozumiany ustanowienia służebności gruntowej”. W formie aktu notarialnego, zastrzeżonej przez art. 245 § 2 zd. 2 powinno być złożone nie tylko samo oświadczenie o ustanowieniu ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości, ale także oświadczenie o zobowiązaniu się do ustanowienia tego prawa na nieruchomości8. Oświadczenie takie nie znalazło się w treści aktu notarialnego. Nie jest więc dopuszczalne „domyślne” ustanowienie służebności gruntowej. Oświadczenie woli powódki zawarte w § 7 aktu notarialnego nr … z dnia 29 grudnia 1999 roku wprost wskazuje, że zgoda powódki – nabywcy nieruchomości obejmuje swym zakresem wyłącznie zezwolenie na „swobodny dostęp do wymienionej działki osób i służb, których przedmiotem działania jest eksploatacja, konserwacja, naprawa lub usuwanie skutków awarii urządzeń i sieci infrastruktury technicznej zlokalizowanej na działce”, a zatem na dokonywanie czynności w zakresie konserwacji i naprawy urządzeń infrastruktury. Oświadczenie powódki nie obejmuje swym zakresem zgody na nieodpłatne zajęcie nieruchomości pod konkretne urządzenia infrastruktury należące czy użytkowane przez konkretne przedsiębiorstwo. B/. W wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych ograniczone prawa rzeczowe mogą być ustanawiane w inny sposób niż w umowie: w orzeczeniu sądowym (np. art. 145, 151, 212 § 1), w decyzji administracyjnej (np. art. 120 ust. o gosp. nier.), a także w drodze zasiedzenia służebności gruntowej (art. 292). Sąd Najwyższy stwierdził9, że „prawnie skuteczne jest zamieszczone w ostatecznej decyzji (akcie własności ziemi), wydanej na podstawie art. 12 w zw. z art. 1 ustawy z 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 27, poz. 250) stwierdzenie obciążenia nieruchomości rolnej, będącej przedmiotem tej decyzji, służebnością drogową na rzecz właściciela innej nieruchomości rolnej, który nabył jej własność na podstawie art. 1 wymienionej ustawy i który w dniu wejścia jej w życie faktycznie władał obciążoną nieruchomością w zakresie objętym treścią zawartego w ostatecznej decyzji stwierdzenia służebności drogowej”. Żaden z powyższych przypadków nie miał miejsca w niniejszej sprawie. Na nieruchomości powódki nie została ustanowiona ani służebność, ani inne ograniczone prawo rzeczowe, pozwalające na uznanie, że prawo własności powódki, przysługujące jej do nieruchomości, zostało ograniczone. IV. Roszczenie stanowiące przedmiot procesu nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie prowadzi do nadużycia prawa. W treści uzasadniania zaskarżonego wyroku Sąd I instancji wskazuje, że uwzględnienie żądania powódki oznaczałoby przedłożenie jej interesu nad interes większości – pozostałych mieszkańców miasta, którzy są zaopatrywani przez pozwaną w energię cieplną wysyłaną z komory cieplnej znajdującej się na nieruchomości powódki. Sąd nie wyjaśnił, w jaki sposób, w jego ocenie, żądanie powódki wpływa na interes mieszkańców. Powód żąda zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości. Nie żąda usunięcia komory, odłączenia ciepłociągu ani zablokowania przepływu energii cieplnej. Żądanie zapłaty za korzystanie z nieruchomości, przez którą prowadzi magistrala, nie ma związku z korzyściami, jakie czerpią z tej magistrali mieszkańcy miasta. Powódka nie kieruje swego żądania przeciwko mieszkańcom Poznania korzystającym z ciepła. Powództwo wytoczone zostało przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii cieplnej, z którego to tytułu pobiera opłaty i czerpie zyski. Nawet jeżeli konieczność zapłacenia wynagrodzenia na rzecz powoda miałaby wiązać się z podniesieniem opłat przepływowych ponoszonych przez mieszkańców, wiązanie tego skutku z żądaniem powoda i zgodnością tego żądania z zasadami współżycia społecznego jest zbyt daleko idące. Jak podkreśla sam Sąd, art. 5 kc może być stosowany jedynie wyjątkowo. V. Z materiału dowodowego zebranego w sprawie nie wynika, że wybudowanie komory cieplnej na nieruchomości stanowiącej obecnie własność powódki było działaniem zgodnym z prawem. Nie jest uprawnionym wniosek Sądu I instancji, że skoro działanie to było zgodne z prawem, to prawa własności tej nieruchomości zostało ograniczone w sposób zgodny z prawem. W konsekwencji brak jest podstaw do stwierdzenia, że nabywca nieruchomości - powódka, wstępując w ogół praw i obowiązków jej zbywcy, nabyła ją wraz z „istniejącymi ograniczeniami” bowiem ograniczeń nie było. A/ Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału10. Na podstawie przeprowadzonej oceny Sąd dokonuje ustaleń. Jeżeli Sąd wadliwie oceni materiał dowodowy, ustalenia te mogą okazać się sprzeczne z zebranym materiałem. Sprzeczność zachodzi wówczas, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie, a konkluzją, do jakiej dochodzi Sąd na podstawie tego materiału. Sprzeczność obejmuje wszystkie przypadki wadliwości wynikającej z naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów i występuje, gdy: - z treści dowodu wynika co innego, niż przyjął Sąd, - pewnego dowodu zebranego nie uwzględniono przy ocenie, - sąd przyjął pewne fakty za ustalone, mimo że nie zostały one w ogóle lub są niedostatecznie potwierdzone, - Sąd uznał pewne fakty za nieudowodnione, mimo że nie było ku temu podstawy, - ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego wnioskowania. B/ W toku postępowania nie został przeprowadzony dowód, z którego wynika zgodne z prawem wybudowanie komory cieplnej na nieruchomości. Brak jest dowodu na ustanowienie ograniczenia we władaniu nieruchomością, na której znajduje się komora. Istnienie takiego ograniczenia nie wynika z samego faktu pobudowania budowli na cudzej nieruchomości, ani z faktu pobudowania takiej budowli na nieruchomości Skarbu Państwa, ani tym bardziej z faktu pobudowania budowli przez Skarb Państwa na nieruchomości Skarbu Państwa, która następnie został zbyta osobie trzeciej. Zgodnie z zasadą superficio solo cedit budowla ta winna stać się częścią składową nieruchomości, a więc własnością właściciela tej nieruchomości. Skoro – jak wywodzi Sąd I instancji – tak się nie stało, bowiem poprzez połączenie magistralą ciepłowniczą budowla stała się częścią składową przedsiębiorstwa, aby uznać, że zostało ustanowione jedno z praw rzeczowych ograniczających władanie nieruchomością, wymienionych w art. 244 § 1 kc (katalog zamknięty) należało zbadać, czy zostało ono ustanowione. Jak wskazano powyżej, nie został przeprowadzony żaden dowód pozwalający na stwierdzenie, że prawo takie zostało ustanowione. Ustalenie Sądu w przedmiocie zgodnego z prawem wybudowania komory cieplnej, ustanowienia prawa ograniczającego prawo własności oraz nabycia przez powódkę nieruchomości z jednoczesnym wstąpieniem w obowiązek znoszenia tego prawa jest sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym. C/ Stosownie do art. 229 kpc nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku procesu przez stronę przeciwną. Pozwana przyznała na rozprawie, że posiada część nieruchomości powódki bez tytułu prawnego. Przyznanie to zostało następnie „sprostowane” w piśmie procesowym z dnia 27 kwietnia 2007 roku z zaznaczeniem, że jednak pozwana wywodzi swe prawo ze wspomnianego wyżej § 7 aktu notarialnego nr … z dnia 29 grudnia 1999 roku. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że odwołanie przyznania jest możliwe i podlega swobodnej ocenie sądu11. Uznanie odwołania za dopuszczalne nie jest więc możliwe apriori, lecz wymaga uznania przez Sąd istnienia argumentów przemawiających za jego dopuszczalnością. Sąd I instancji w żaden sposób nie ustosunkował się do skuteczności cofnięcia przyznania. W ocenie powódki natomiast odwołanie się przez pozwaną do treści § 7 umowy z 00 grudnia 0000 r., znanej pozwanej w chwili przyznania faktu, nie jest uzasadnione. Mając powyższe na uwadze, wnoszę o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa. (adwokat Tomasz Grzybkowski) Załączniki: 1. dowód uiszczenia opłaty, 2. odpis Art. Rzeczypospolitej Polskiej 2 art. 140 kc 3 tak SN w uzasadnieniu orzeczenia z 14 lipca 1994 r., III CZP 86/94, OSNC 1/95, poz. 4 4 tak Sąd Najwyższy w wyroku z 30 czerwca 2004 r., IV CK 502/03, LEX nr 183713: „1. Roszczenie windykacyjne może zostać uwzględnione tylko wówczas, gdy naruszenie własności polega na pozbawieniu właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą. Każdy inny sposób naruszenia prawa własności, a w szczególności zachowanie skutkujące ograniczeniem właścicielowi jego faktycznego władztwa nad rzeczą, nie stanowi przesłanki uwzględnienia powództwa na podstawie art. 222 § 1 co oczywiście nie jest przecież równoznaczne z pozbawieniem go ochrony petytoryjnej. 2 Zajęcie fragmentu podziemnej części nieruchomości powodów przez umieszczenie w nim urządzenia stanowiącego własność pozwanego jest takim władaniem przez pozwanego tą częścią nieruchomości, które nie pozbawia powodów faktycznego nad nią władztwa, lecz niewątpliwie narusza ich prawo własności w inny sposób. 3 Właściciel może dochodzić tzw. roszczeń uzupełniających, o których mowa w art. 224-225 także wówczas, gdy żąda jednocześnie nie wydania działki, ale jej "wykupu" na podstawie art. 231 § 2 4 Brak przesłanek uzasadniających możliwość uwzględnienia roszczenia windykacyjnego nie oznacza wygaśnięcia powstałego już wcześniej obowiązku samoistnego posiadacza zapłaty właścicielowi wynagrodzenia za korzystanie z jego rzeczy.” 5 Uchwała SN z 17 czerwca 2005 roku, III CZP 29/05, OSNC 2006/4/64, postanowienie SN z 22 października 2002 roku, III CZP 64/02, LEX nr 77033 oraz wyrok SN z 10 stycznia 2002 roku, II CKN 639/99, LEX nr 53135, a także odpowiednio - postanowienie SN z 31 grudnia 1962 roku, II CR 1006/62, OSPiKA 1964/5/91, uchwała SN z 30 sierpnia 1991 roku, III CZP 73/91, OSNCP 1992/4/53. 6 Wyrok SN z 10 stycznia 2002 roku, II CKN 639/99, LEX nr 53135. 7 uchwała SN z dnia 17 czerwca 2005 roku, III CZP 29/05, OSNC 2006/4/64. 8 pogląd taki wyraził także SN w wyroku z 12 maja 2000 r., V CKN 30/2000, OSNC 9/01, poz. 125 9 w orzeczeniu z dnia 22 lutego 1980 r., sygn. akt III CZP 3/80, opubl. OSNCP 12/80, poz. 227 10 art. 233 § 1 kpc 11 Jędrzejewska Maria, Ereciński Tadeusz, Gudowski Jacek, Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Warszawa 2004 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie V zmienione), i tam powoływane (por. orz. SN z 19 marca 1947 r., C III 39/47, OSN z 1948, nr 3, poz. 64; J. Mokry: Odwołalność czynności procesowych w sądowym postępowaniu cywilnym, s. 121). Materiał archiwalny oparty o przepisy prawa obowiązujące w dniu jego sporządzenia. Adwokacka Spółka Partnerska Grzybkowski Guzek Jackowski nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywane treści.
Jako umowne wynagrodzenie za korzystanie z mojej nieruchomości proponuję kwotę 100 zł miesięcznie. Wnoszę o rozpoznanie mojego wniosku w terminie 30 dni od jego doręczenia. Od dłuższego już czasu wątpliwości wzbudza sposób ustalenia przez sąd orzekający wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, tzn. przesłanki i okoliczności, na których ma się opierać przy jego ustalaniu. Analizowane zagadnienie ma istotne znaczenie praktyczne i przekłada się z jednej strony na wielkość ewentualnego obciążenia finansowego przedsiębiorstwa przesyłowego oraz wysokość potencjalnego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przysługującego właścicielowi nieruchomości – z drugiej strony. Ważne jest również, aby powoływani przez sąd biegli sądowi nie abstrahowali od aktualnego zapatrywania judykatury na kwestię zasad określania wynagrodzenia, o którym mowa. Właścicielowi nieruchomości, na której posadowiono urządzenia infrastruktury energetycznej przysługuje roszczenie o odpowiednie wynagrodzenie za korzystanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe z należącej do niego nieruchomości gruntowej. Chodzi tu o te przedsiębiorstwa przesyłowe (posiadaczy służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu), które są w tzw. złej wierze, tj. nie legitymują się uprawnieniami do ingerowania w sferę cudzej własności nieruchomości dla bieżącego utrzymania urządzeń przesyłowych (brak tytułu prawnego w postaci umowy z właścicielem nieruchomości, ustanowienia odpowiedniej służebności przez sąd, czy też w postaci decyzji administracyjnej).Nie należy przy tym zapominać, że judykatura dopuszcza również możliwość wystąpienia z roszczeniem o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie także w sytuacji gdy korzystanie z nieruchomości realizowane jest przez przedsiębiorstwo przesyłowe w dobrej wierze. Polecam:Lokowanie wolnych środków pieniężnych w obligacje emitowane przez inne podmioty nie podlega VATDobra wiara zostaje bowiem wyłączona od momentu, w którym przedsiębiorstwo przesyłowe uzyskało informację o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy (art. 224 § 2 zd. 1 kodeksu cywilnego). Trzeba zauważyć, że roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest niezależne od roszczenia określonego w art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego. Oznacza to w praktyce, że właściciel nieruchomości, który realizuje roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie nie jest obowiązany do równoczesnego wystąpienia z żądaniem: - przywrócenia stanu zgodnego z prawem (zmiany sposobu korzystania z nieruchomości) oraz - zaniechania naruszeń przeciwko przedsiębiorstwu przesyłowemu. Przykładowo z roszczeniem o wynagrodzenie zza bezumowne korzystanie właściciel może wystąpić bez kierowania jednoczesnego żądania usunięcia, czy też zmiany sposobu przebiegu sieci elektroenergetycznej. Należy podkreślić, że z uwagi na wprowadzenie od dnia 3 sierpnia 2008 r. do Kodeksu cywilnego instytucji służebności przesyłu (ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, Dz. U. Nr 116, poz. 731), roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości po tej dacie należy rozpatrywać z uwzględnieniem przepisów wprowadzonych w wyniku wskazanej wyżej nowelizacji przepisów (art. 3051 - 3054 oraz art. 49 kodeksu cywilnego, który również uległ zmianie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2009 r.; II CSK 137/09). Polecamy:Jakie obowiązki podatkowe ma przedsiębiorca przesyłowy korzystający z cudzej nieruchomości?Dlatego też najbardziej miarodajny dla określenia zasad ustalania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe z określonej nieruchomości jest dorobek orzecznictwa powstały po dacie wprowadzenia wyżej wskazanych przepisów do kodeksu cywilnego. Już w roku 1984 r. Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów (z dnia 10 lipca 1984 r., III CZP 20/84), mającej moc zasady prawnej, wyraził pogląd o konieczności stosowania przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie obiektywnego kryterium, jakim jest układ odpowiednich cen rynkowych - stawek za korzystanie z rzeczy tego rodzaju (wynagrodzenie takie powinno równać się dochodowi, jaki normalnie osiąga się z danego stosunku prawnego – najmu czy dzierżawy). Podzielając pogląd odnoszący się do kryterium obiektywnego wyrażono w judykaturze wątpliwość co do istnienia cen rynkowych właściwych dla stanu faktycznego, jakim jest posiadanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe służebności służebności przesyłu (służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu) przez przedsiębiorcę przesyłowego z reguły nie powoduje bowiem pozbawienia właściciela faktycznego władztwa nad nieruchomością obciążoną. Wydaje się więc, że kryteria ustalania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w oparciu jedynie o układ odpowiednich cen rynkowych właściwych dla najmu czy też dzierżawy nie są właściwe w sytuacji gdy właściciel nieruchomości nie zostaje zupełnie pozbawiony fizycznego władztwa nad nieruchomością, której jest właścicielem. W konsekwencji kryteria określenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe powinny uwzględniać stopień ingerencji w treść prawa własności (taką opinię wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2010 r., II CSK 444/09). Należy przy tym pamiętać, że posiadanie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, która swoje uregulowanie znajduje obecnie w art. 3051 przybiera taką postać, że co do zasady nie pozbawia w zupełności faktycznego władztwa właściciela nad jego nieruchomością, chociaż nie można wykluczyć wystąpienia przypadków, w których z uwagi na charakter i przeznaczenie urządzeń przesyłowych faktyczne władztwo nad nieruchomością będzie wyłączone w całości lub w jej części. Stwierdzić zatem należy, że w tych przypadkach, kiedy sposób korzystania przez przedsiębiorstwo przesyłowe z nieruchomości, na której posadowione są urządzenia infrastruktury przesyłowej, pozwala będzie na korzystanie z nieruchomości przez właściciela (w mniejszym lub większym zakresie), wynagrodzenie za bezumowne korzystania powinno być w odpowiedniej mierze obniżone w stosunku do wynagrodzenia określonego zgodnie z układem odpowiednich cen rynkowych właściwych dla stosunku najmu lub dzierżawy gruntu. Oprócz stopnia ingerencji w prawo własności nieruchomości, winny być również uwzględniane takie okoliczności, jak wartość nieruchomości, czasową perspektywę posiadania służebności przez przedsiębiorstwo przesyłowe oraz ewentualne usytuowanie sieci na wielu nieruchomościach. Inwestycja polegająca na posadowieniu urządzeń infrastruktury przesyłowej jest z reguły zdarzeniem nieodwracalnym w pewnym okresie czasu – przewidywany okres trwałości tych urządzeń posadowionych na gruncie ma również wpływ na wysokość wynagrodzenia a jego suma nawet w odległej perspektywie nie powinna rażąco przekraczać wartości nieruchomości zajętej pod budowę określonego rodzaju sieci (np. elektroenergetycznej czy gazowej), tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 czerwca 2005 r. sygn. akt V CK 679/04. Wypada również zwrócić uwagę, że w postępowaniu sądowym na stronach spoczywają obowiązki w zakresie wskazywania okoliczności i przedstawiania środków dowodowych dla wykazania faktów, z których wywodzą skutki prawne, stosownie do reguły rozkładu ciężaru dowodu, zawartej w art. 6 Co do zasady więc na właścicielu nieruchomości, na której bez tytułu prawnego znajdują się urządzenia przesyłowe, spoczywał będzie ciężar udowodnienia, że wysokość żądanego przez niego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest uzasadniona. Jakie są skutki podatkowe ustanowienia służebności przesyłu?Jakie obowiązki podatkowe ma przedsiębiorca przesyłowy korzystający z cudzej nieruchomości?
Porozumienie zostało zerwane w kwietniu 2013 r. Pozwana wskazywała przy tym, iż wysokość żądanego odszkodowania za korzystanie z nieruchomości była zawyżona. Spór co do istnienia porozumienia. W toku procesu strona powodowa zaprzeczyła, aby strony łączyło porozumienie co do nieodpłatnego korzystania z nieruchomości.
Bezumowne korzystanie z nieruchomości oznacza eksploatowanie nieruchomości bez żadnego tytułu prawnego. Najczęściej powstaje w chwili, gdy na przykład kończy się lub też wypowiedziana została umowa najmu lokalu czy innej nieruchomości, bądź też, w przypadku gruntów, wygasa umowa dzierżawy. Od momentu utraty tytułu prawnego do nieruchomości do momentu jej zwrotu, posiadacz nieruchomości może zostać obciążony, na przykład przez jej właściciela, opłatą (odszkodowaniem) za bezumowne z niej korzystanie. W jaki sposób zakwalifikować przychód jakim jest wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości? Jaka stawka podatku powinna zostać zastosowana? Odpowiedzi znajdziemy w niniejszym artykule. Podstawa prawna do uzyskania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości Zgodnie z art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego (dalej kc) w związku z art. 225 kc samoistny posiadacz w złej wierze jest zobowiązany względem właściciela do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, w tym wypadku nieruchomości, stanowiącej własność podatnika. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości obejmuje spodziewane korzyści, jakie właściciel nieruchomości uzyskałby, gdyby ją oddał do korzystania na podstawie określonego stosunku prawnego (np. umowy najmu, dzierżawy). Ważne jest przy tym stwierdzenie, że wynagrodzenia przysługującego na mocy art. 224 § 2 i art. 225 kc nie można uznać za naprawienie szkody wyrządzonej właścicielowi, ale stanowi ono zapłatę za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej, a więc tym, co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego, umownego stosunku prawnego. Przepisy prawa cywilnego dają więc właścicielowi rzeczy prawo do roszczenia o wynagrodzenie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel uzyskałby, gdyby rzecz wydzierżawił lub wynajął. Utrata korzyści w tym wypadku polega na nieuzyskaniu pożytków cywilnych, które rzecz przynosi. Kwalifikacja wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości do stosownego źródła przychodu Katalog źródeł przychodów zawiera art. 10 ustawy o PIT. Wyliczenie tytułów powstawania źródeł przychodów ma na celu pogrupowanie ich według podobnego charakteru, co następnie skutkuje zróżnicowanym traktowaniem tychże źródeł, choćby pod względem zastosowanej stawki podatku. Określenie źródła przychodu ma ogromne znaczenie dla ustalenia chociażby takich kwestii, jak sposób opodatkowania przychodu, możliwości odliczenia kosztów jego uzyskania itp. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o PIT odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 6 i 9 tego przepisu: 1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta; 2) działalność wykonywana osobiście; 3) pozarolnicza działalność gospodarcza; 4) działy specjalne produkcji rolnej; 5) (uchylony); 6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą; 7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a–c; 8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów, innych rzeczy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a–c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany; 8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną; 8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da; 9) inne źródła. W przypadku niemożności jednoznacznego zaliczenia danego przychodu do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1–8 ustawy o PIT, przychód ten należy kwalifikować jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w pkt 9 tegoż przepisu. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych; kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego; zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego; alimenty; stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14; dopłaty; nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Jak wskazał WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 15 kwietnia 2019 roku, I SA/Gl 293/18: „Przepis art. 20 ust. 1 ustawy o PIT stanowi, że «za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności...». Sformułowanie «w szczególności» dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna”. Wśród źródeł przychodu wskazanych w art. 10 ustawy o PIT ustawodawca nie podkreślił wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości jako jednego ze źródeł przychodu, zatem należy kwalifikować przedmiotowe wynagrodzenie jako przychód z innych źródeł. Wskazać zatem należy, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowi przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy (istnieje możliwość realnego obliczenia wysokości przysługującego wynagrodzenia), a więc stanowi podlegający opodatkowaniu przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości a stawka podatku Stosownie do treści art. 2 ust. 1a ustawy o podatku zryczałtowanym osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, mogą – jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ww. ustawy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1 a, czyli między innymi przychodów z dzierżawy i najmu. Przykład 1. Jan Kowalski opodatkowuje dzierżawę zryczałtowanym podatkiem dochodowym 8,5%. W październiku 2018 roku wypowiedział dotychczasową stawkę czynszu dzierżawnego na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Dzierżawca nie uznał wypowiedzenia dotychczasowej stawki czynszowej i dokonywał płatności według stawki obowiązującej przed jej wypowiedzeniem. Z uwagi na odmowę uznania za skuteczne wypowiedzenia dotychczasowej stawki czynszowej i opłacanie czynszu w wysokości sprzed wypowiedzenia powstały zaległości czynszowe po stronie dzierżawcy. Zaległości czynszowe upoważniły Jana Kowalskiego do rozwiązania umowy dzierżawy bez wypowiedzenia z dniem 31 grudnia 2018 roku. Udał się na teren dzierżawionej nieruchomości celem odbioru, nie został jednak wpuszczony na jej teren, w efekcie czego nieruchomość nie została mu wydana. Pełnomocnik reprezentujący współwłaścicieli wezwał ponownie o wydanie nieruchomości oraz poinformował, że do czasu wydania nieruchomości dzierżawcy obciążeni będą opłatą (odszkodowaniem) za bezumowne korzystanie z nieruchomości w wysokości czterokrotności ostatnio obowiązującego czynszu dzierżawnego. Czy naliczone wynagrodzenie należy opodatkować, tak jak dotychczas, stawką 8,5%? Z chwilą wypowiedzenia umowy dzierżawy ustał stosunek prawny (nawet dorozumiany) łączący Jana Kowalskiego z dzierżawcą, tym samym nie można niestety mówić, że otrzymywane wynagrodzenie jest czynszem z tytułu najmu. A tylko przychody otrzymywane z tytułu najmu mogą być opodatkowane podatkiem zryczałtowanym. Tym samym Jan Kowalski może zaliczyć otrzymane odszkodowanie (wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości) do innych źródeł i opodatkować według zasad ogólnych, czyli skali podatkowej (art. 27 ustawy o PIT). Jak stwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 30 lipca 2019 roku, „Otrzymanie jednorazowego świadczenia nie stanowi przychodu ze źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze), gdyż podstawą jego wypłaty nie była umowa wymieniona w tym przepisie. Zatem nie jest to przychód, o którym mowa w art. 1 pkt 2 w zw. z art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Tym samym Wnioskodawca nie ma prawa do opodatkowania przedmiotowej kwoty w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych”.
Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez stronę pozwaną z nieruchomości powodów w okresie od 1 października 1998 r. do 30 września 2008 r. zamyka się kwotą 57.441 zł, w tym wynagrodzenie za korzystanie ze służebności w zakresie kanalizacji deszczowej w roku 2007 r. wyniosło 500 zł, a w okresie od 1 stycznia 2008 r. do 30

Witam wszystkich proszę o pomoc!!! (czy mam w ogóle o co targować się w wodociągach???).W 2007 roku kupiłam działkę budowlaną, Księga wieczysta, sprawdzili ja wtedy moi znajomi, byla czysta. Moj "sasiad" od kilku lat chce kupic ta dzialke odemnie, ale za smieszne pieniadze- praktycznie tyle co zaplacilam za nia juz 6 lat temu!!!Odpowiedzialam Mu, ze nie po to ja kupowalam, zeby teraz na niej stracic!!! Na co On wtedy, wyjechal mi z watkiem, ze centralnie przez srodek mojej dzialki biegnie wodociag (dzialka ma 500m2- nieduza) i oznajmil mi, ze nie bede mogla na niej nic wybudowac (ewentualnie maly domek 5m na 6m).Dlatego tez, tak malo mi proponuje, poniewaz moja dzialka ma wady. W spolce wodociagow i kanalizacji poprosilam o uzgodnienie branzowe (gdyz nie wiedzialam, czy wierzyc na slowo "sasiadowi?)- (niestety, przed zakupem nie sprawdziłam tego - moja wina)!!!Odpowiedziali mi, że przez działkę przebiega jest Ich odpowiedz:"W odpowiedzi na Pani maila informuję, że przez teren Pani działki środkiem przebiega sieć wodociągowa będąca na majątku Wodociagow i Kanalizacji. Jest to czynny wodociąg dn 100 mm i nie planujemy jego przebudowy. Równocześnie Spółka chętna jest uregulować sprawy formalno-prawne dotyczące ustanowienia służebności przesyłu na rzecz WiK za wynagrodzeniem. Wszelkie koszty dotyczące wpisania w księgę wieczystą nieruchomości zapisu dot. służebności tj. faktu iż wodociąg istnieje na terenie działki i właściciel zezwala na wejście w teren celem np. usunięcia awarii/naprawy pokrywa WiK. Nadmieniam, że na wodociągu nie można budować domu. W związku z powyższym proszę o informację, czy będzie możliwye byłoby spisanie aktu notarialnego w kwestii jw. w kancelarii notarialnej. Ewentualną umowę dot. służebności i bezumownego korzystania z Pani terenu. Po czym ja im odpisalam...Witam serdecznie,pisze do Panstwa w sprawie sieci wopdociągowej biegnacej przez srodek mojej działki, której jestem chętna sprzedac Spółce moja dzielke za cene 110000 tys. zlotych. Jestem rowniez sklonna zrezygnowac z ubiegania sie zwrot naleznosci za bezprawne korzystanie z mojej wlasnosci i o ustalenia rzeczoznawcy, który wyceni kwotę odszkodowania za zajmowanie mojej działki przez poprzednie lata bez mojej zgody (za bezumowne korzystanie wynagrodzenie należy się za 10 lat wstecz).W przeciwnym wypadku, Dyrekcja Zakładu bedzie zmuszona o jak najszybsze przesunięcie tego odcinka sieci wodociągowej z mojej działki w inne miejsce, tak aby nie ograniczać uzasadnionego i swobodnego korzystania z nieruchomości przez właściciela. Proponowany przebieg sieci po przesunięciu, moglby byc poza granicami mojej dzialki, ewentualnie na jej wyraża Panstwo zgodę na to przesunięcie, to przed przystapieniem do robót ziemnych chętna jestem uregulować sprawy formalno-prawne dotyczące ustanowienia służebności przesyłu, tak jak Pani wzmienila w swojej związku z tym, że istniejąca sieć wodociągowa, która przebiega przez moja nieruchomość znajduje sie tam bez mojego pozwolenia, koszty przesunięcia tej sieci poniesie w całości WiK, proponowana służebność przesyłu moglaby być wtedy nieodpłatna.....DALI MI NASTEPUJACA ODPOWIEDZ..."WitamW odpowiedzi na Pani maila z dnia ... dotyczącego kwestii przebiegu sieci wodociągowej przez teren Pani działki,informujemy, ze zlecono niezaleznemu rzeczoznawcy majatkowemu operatu szacunkowego dla okreslenia wartosc bezumownego korzystania z terenu nieruchomosci jak rowniez wysokosci wynagrodzenia za ustanowienie sluzebnosci przesylu sieci na rzecz z otrzymanym opracowaniem wysokosci wynagrodzenia oszacowano na12000 zl - za noterialne ustanowienie bezterminowej sluzebnosci przesylu sieci wodociagoweji;5000 zl- za bezumowne korzystenie z nieruchomosci za okres 10 wynagrodzenie proponujemy wyplacic w terminie do 30 dni od daty spisania aktu notarialnego ustanawiajacego sluzebnosc koszty zwiazane z dokonaniem wpisu w ksiege wieczysta poniesie zastrzegamy sobie prawo zmiany naszej propozycji, jezeli do czasu zawarcia umowy regulujacejww. kwestie ujawnione zostana lub wystapia okolicznosci zmieniajace sytuacje prawna, wlasnosciowa lub inna majaca wplyw na sfinalizowanie sie do propozycji odsprzedania spolce dzialki, informujemy, ze nie WiK nieodkupuje od osob prywatnych nieruchomosci, przez teren ktorych przebiegaja urzadzenia wod- zwiazku z powyzszym prosimy o pisemne stanowisko ww. kwesti w ciagu 14 dni celem opracowania stosownej umowy....NA KONIEC MOJE PYTANIE JEST TAKIE...MAM ZAMIAR SPRZEDAC MOJA DZIALKE. WSTAWILAM OGLOSZENIE W INTERNECIE DZIALKA 500m2 ZA 100000 ZL. BYL JUZ JEDEN CHETNY, ALE MIELI JUZ PLAN MIESZKANIA I DZIALKA BYLA DLA NICH ZA KROTKA NIE WIEM CZY SPRRZEDAC JA SASIADOWI, KTORY SKLONNY JEST MI ZAPLACIC ZA NIA NA DZIEN DZISIEJSZY 80000 TYS ZL. (POWIEKSZYL DZIWNYM TRAFEM SWOJA DOTYCHCZASOWA OFERTE, GDYZ DOWIEDZIALAM SIE, ZE Z GAZEM MOZE DOJSC TYLKO PRZEZ TEREN MOJEJ DZIALKI DO SWOJEGO DOMU).NIEWIEM CZY TO NIE JEST ZA MALO???...CZY TEZ JEST MOZLIWE, ZEBYM PODPISALA TEN AKT Z WODOCIAGAMI I WZIELA OD NICH PIENIADZE A POTEM SPRZEDALA TA DZIALKE SASIADOWI???ONI TU ZAZNACZAJA, ZE ICH PROPOZYCJA MOZE ULEC ZMIANIE JEZELI NP. JA SPRZEDAM.... MOGLABYM NP., PODPISAC AKT USTANOWIENIA PRZESYLU ZE SPOLKA WODOCIAGOW 10 MAJAA 11 MAJA PODPISAC AKT SPRZEDAZY Z SASIADEM?????TA SPOLKA WODOCIAGOWA, MOGLA BY MI WYPLACIC PIENIADZE DO 30 DNI OD DATY PODPISANIA AKTU.......CZY TEZ SPOLKA REZERWUJE SOBIE TEN CZAS, ZEBY MOGLI SPRAWDZIC, CZY W TYM CZASIE, PRZYKLADOWO JA SPRZEDALAM- I NIE WYPLACIC MI PIENIEDZY????...LUB TEZ SASIAD MOGLBY W JAKIS SPOSOB DOWIEDZIEC SIE, ZE COS TAKIEGO PODPISALAM Z WODOCIAGAMI I STWARZAC PROBLEMY NAWET JESLI PODPISYWALABYM Z NIM AKT SPRZEDAZY PO UPLYWIE 30 DNI OD DATY PODPISANIA AKTU Z WODOCIAGAMI I ODEBRANIU OD NICH PIENIEDZY SASIAD Z KSIEGI WIECZYSTEJ DOWIE SIE O TYM, CZY TEZ NIE, A JESLI SIE DOWIE MOZE BYC TAK, ZE NIE BEDZIE CHCIAL JUZ JEJ KUPIC???UPRZEJMIE PROSZE O SZYBKA POMOC, GDYZ W CIAGU 8 DNI MUSZE DAC ODPOWIEDZ GORY DZIEKUJE BARDZO!!!POZDRAWIAM SERDECZNIE!!!Czytaj więcej na

Często zdarza się, zwłaszcza w nowym budownictwie, że wraz z zakupem mieszkania dokonuje się zakupu prywatnego miejsca parkingowego. Czasem takie miejsce parkingowe jest przedmiotem osobnego prawa własności, a czasem prawa do wyłącznego korzystania z oznaczonej części nieruchomości wspólnej. Takie prywatne miejsce parkingowe, jak każda inna własność, podlega ochronie prawnej Powództwo o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. SŁUŻEBNOŚCI: Powództwo o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie przerywa biegu zasiedzenia służebności przesyłu (uchwała SN z dn. r., sygn. akt III CZP 45/14) Zgodnie z art. 305(1) § 1 nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Służebność przesyłu może być przy tym nabyta przez zasiedzenie w wypadku korzystania z trwałego i widocznego urządzenia, przy odpowiednim stosowaniu przepisów o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie (art. 292 w zw. z art. 305(4) Art. 123 § 1 pkt 1 stanowi z kolei, iż bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Na tle powyższych przepisów powstała w praktyce wątpliwość czy wytoczenie przez właściciela nieruchomości powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przerywa bieg terminu zasiedzenia służebności przesyłu? Stanowiska w tej kwestii okazały się rozbieżne i doprowadziły do ukształtowania się dwóch odrębnych linii orzeczniczych. Zgodnie z pierwszą z nich – wniesienie przez właściciela nieruchomości pozwu o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie bez tytułu prawnego z jego nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu stanowi czynność przerywającą bieg zasiedzenia (tak: SN w postanowieniach z dn. r., sygn. akt V CSK 239/09 oraz z dn. r., sygn. akt IV CSK 30/13). Zgodnie z drugą natomiast – wytoczenie powództwa o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie służebności przesyłu nie przerywa biegu zasiedzenia tej służebności (tak: SN w postanowieniach z dn. r., sygn. akt IV CSK 88/13 oraz z dn. r., sygn. akt V CSK 167/13). Zdaniem Sądu, spór o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie jest sporem o własność. Celem dochodzenia roszczenia nie jest bowiem pozbawienie posiadania, zmiana jego charakteru ani nowe ukształtowanie stosunków prawnorzeczowych pomiędzy właścicielem a posiadaczem. W związku z powyższym nie jest spełnione znamię „bezpośredniości” w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 a więc nie można mówić w tym wypadku o przerwaniu biegu przedawnienia. Z uwagi na zaistniałe rozbieżności w wykładni przepisów prawa, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego postanowił skorzystać z uprawnienia, jakie nadaje mu art. 60 § 1 ustawy z dn. r. o Sądzie Najwyższym ( 2002 nr 240 poz. 2052 ze zm.) i przedstawić powyższe zagadnienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu w składzie siedmiu sędziów. Uznając, iż przedstawione zagadnienie faktycznie wymaga wyjaśnienia, SN w dn. r. podjął uchwałę w której przychylił się do drugiej z przedstawionych linii orzeczniczych. Zdaniem Sądu wytoczenie przez właściciela nieruchomości przeciwko posiadaczowi służebności przesyłu powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności, nie przerywa biegu jej zasiedzenia. Aleksandra Wiśniewska /-prawnik-/ Roszczenie z art. 222 K.c., o którym mowa powyżej, co do zasady nie ulega przedawnieniu, ale wygasa w przypadku jego zaspokojenia (gdy przestaną mieć miejsce naruszenia lub zostanie przywrócony stan zgodny z prawem). Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z cudzej rzeczy. Ponadto właściciel nieruchomości może także dochodzić tzw. Zasady określania wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości zajętej na potrzeby urządzeń przesyłowych doczekały się bogatego – i trzeba przyznać – jednolitego orzecznictwa Sądu Najwyższego. W praktyce sporządzania operatów szacunkowych niestety brak takiej jednolitości, różnice zaś dotyczą nierzadko kwestii fundamentalnych, takich jak podstawa wyceny, którą raz bywa wartość nieruchomości, innym razem zaś stawki czynszów najmu gruntów. Odmienne podejście metodologiczne skutkuje bardzo istotnymi różnicami w ostatecznych wynikach wycen, co oczywiście nie jest zjawiskiem pożądanym na rynku, ponadto utrudniającym skuteczne prowadzenie negocjacji i przenoszącym spory na sale sądowe. Dziś w kilku słowach przedstawię podstawowe zasady określania wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, opierając się na orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz zapisach standardu wyceny PFSRM, którego treść możecie pobrać ze strony bloga. Szerzej będę omawiał ten problem, dodatkowo analizując zasady określania współczynnika korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorców przesyłowych, podczas konferencji, która odbędzie się w Warszawie 10 i 11 czerwca 2019 r. To kolejna edycja wydarzenia, które moja kancelaria organizuje wspólnie z Pulsem Biznesu. Szczegóły znajdziecie pod tym adresem. Wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości na potrzeby urządzeń przesyłowych określa się w specyficzny sposób, przyjmując za podstawę wartość nieruchomości. Powyższe wynika z faktu, iż z rynku, co do zasady, nie można odczytać wysokości stawek wynagrodzeń za korzystanie z m2 nieruchomości zajętej przez takie urządzenia. Wynika to zarówno z indywidualnego charakteru obciążenia nieruchomości w poszczególnych przypadkach (zależnego od rodzaju urządzenia), jak i braku dostępu do danych o wysokości takich wynagrodzeń. Warto też nadmienić, iż dostępne na rynku stawki czynszowe są nieadekwatne w takich przypadkach, albowiem treść umowy najmu albo dzierżawy i wzajemna pozycja negocjacyjna ich stron jest zgoła odmienna niż w przypadku korzystania na potrzeby urządzeń przesyłowych. Osoba zainteresowana wynajęciem albo wydzierżawieniem nieruchomości nie może zmusić właściciela do zawarcia takiej umowy – inaczej jest w przypadku urządzeń przesyłowych, których właściciel może doprowadzić do przymusowego ustanowienia służebności przesyłu albo ograniczenia własności mocą decyzji administracyjnej. Najem albo dzierżawa zakładają ponadto korzystanie z nieruchomości na zasadzie wyłączności, co nie jest niezbędne w przypadku urządzeń przesyłowych. Z uwagi na powyższe, wysokość wynagrodzenia za korzystanie z m2 nieruchomości określa się przy uwzględnieniu wartości tej jednostki i stopy kapitalizacji. Pozwala to ustalić wysokość wynagrodzenia za korzystanie z m2 nieruchomości w danym roku. Wartość nieruchomości przyjmowana za podstawę powinna uwzględniać wcześniejsze jej obniżenie na skutek lokalizacji i budowy urządzenia przesyłowego, w przeciwnym razie może nastąpić zaspokojenie roszczeń odszkodowawczych w tym zakresie podwójnie – raz w ramach wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, drugi raz w ramach wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie poprzedzającym ustanowienie tej służebności. *** Urządzenia przesyłowe przebiegają na większości odcinków w sposób niewyłączający w całości możliwości korzystania z nieruchomości przez jej właściciela – zarówno nad podziemnymi rurociągami, jak i pod przewodami zwieszającymi się nad gruntem, możliwe jest wykonywanie prawa własności w ograniczonym zakresie. Z uwagi na ten fakt, stawka wynagrodzenia rocznego ustalonego dla 1 m2 powinna zostać zmodyfikowana współczynnikiem korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorcę przesyłowego, o wartości adekwatnej w danych okolicznościach. Co powinno być uwzględnione w ramach badania owej adekwatnej wartości współczynnika? Przede wszystkim rodzaj i parametry urządzenia przesyłowego wraz z zakresem uprawnień przedsiębiorcy przesyłowego oraz odpowiadającym im zakresem utrudnień w korzystaniu z nieruchomości (zgodnie z jej przeznaczeniem) przez jej właściciela. Uwzględnieniu powinno podlegać również istnienie na nieruchomości innych urządzeń przesyłowych, o przynajmniej częściowo wspólnych przebiegach, jak również ewentualne korzyści, które odnosi właściciel nieruchomości z tytułu istnienia urządzeń przesyłowych, zaspokajających bezpośrednio (za pomocą przyłącza) jego potrzeby. W mojej ocenie (jak również pozostałych członków komisji opracowującej standard przesyłowy), na wartość współczynnika korzystania z nieruchomości nie powinien mieć wpływu sposób przebiegu urządzenia przesyłowego przez nieruchomość. Przebieg ten powinien zostać uwzględniony jako kryterium decydujące o wartości odszkodowania za obniżenie wartości nieruchomości na skutek lokalizacji, ewentualnie budowy urządzenia. *** Znając wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z m2 nieruchomości w danym roku, można przemnożyć tę wartość przez powierzchnię zajętej części gruntu. W tym zakresie warto poczynić uwagę, iż pas bezumownego korzystania z nieruchomości powinien odpowiadać pasowi służebności przesyłu rozumianemu jako obszar niezbędny dla wykonywania uprawnień z tej służebności. W istocie mamy tu bowiem do czynienia z bezumownym posiadaniem służebności (czyli zależnym posiadaniem nieruchomości). Taki pas nie powinien obejmować stref ochronnych, jeżeli zostały przewidziane dla danego rodzaju urządzeń, albowiem w tych strefach przedsiębiorca nie korzysta z nieruchomości, a ograniczenia w nich występujące mogą być rekompensowane poprzez przyznanie składnika odszkodowawczego w ramach wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. W przypadku określenia wysokości wynagrodzenia dla pasa obejmującego strefy ochronne nastąpiłoby przyznanie świadczenia z tego samego tytułu na dwóch odrębnych podstawach prawnych. Tak przedstawiają się omówione pokrótce zasady określania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Szerzej na ten temat, wraz z odwołaniem się do konkretnych orzeczeń Sądu Najwyższego oraz przypadków z praktyki, wypowiem się podczas prelekcji 11 czerwca, na którą Was serdecznie zapraszam.
skierowane przeciwko P. E. S.A. w W. o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości leśnych za okres od dnia 7 grudnia 2007 r. do 2015 r. Sądy obu instancji uznały za skuteczny zarzut zasiedzenia służebności przesyłu, przyjmując że bieg zasiedzenia rozpoczął się z dniem 7 stycznia 1991 r., zaś strona
Zgodnie z uchwałą podjętą 6 czerwca 2012 r. przez Sąd Najwyższy zarząd wspólnoty mieszkaniowej uprawniony jest do dochodzenia od osoby trzeciej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z części nieruchomości będącej współużytkownikiem wieczystym właścicieli lokali (III CZP 25/12). Powyższa sentencja jest odpowiedzią na pytanie prawne zadane przez Sąd Okręgowy w Radomiu, który rozważał "Czy w świetle art. 21 ust. 1 w związku z art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) wspólnota mieszkaniowa ma legitymację czynną do dochodzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez osobę trzecią z części nieruchomości będącej we współużytkowaniu wieczystym członków wspólnoty mieszkaniowej, niesłużącej wyłącznie do użytku właścicieli lokali?" Wspólnota mieszkaniowaCo do zasady wspólnota mieszkaniowa jako ułomna osoba prawna wyposażona jest w zdolność prawną, na mocy której może nabywać prawa oraz zaciągać zobowiązania, również w zakresie własnego majątku. Zgodnie z ustawą o własności lokali może pozywać i być pozywaną. Jednakże posiadana przez nią zdolność prawna jest przy tym ograniczona wyłącznie do spraw związanych z zarządzaniem nieruchomością wspólną, co wielokrotnie było poruszane w dotychczasowym Co to jest wspólnota mieszkaniowa?Sąd Okręgowy w Radomiu badając stan faktyczny sprawy, poddał pod wątpliwość posiadanie przez wspólnotę zdolności prawnej w przypadku dochodzenia roszczeń o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z części gruntu stanowiącego przedmiot współużytkowania wieczystego członków wspólnoty mieszkaniowej. Zdaniem Sądu powyższe uprawnienie nie może być zakwalifikowane jako czynność związana z zarządzaniem nieruchomością serwis: Dom i prawo Sąd Najwyższy W przeciwieństwie do sądu niżej instancji Sąd Najwyższy w odpowiedzi na pytanie prawne wskazał, iż wspólnota mieszkania, w ramach posiadanej zdolności prawnej, również legitymuje się uprawnieniem do żądania zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości, do której posiada ona tytuł prawny. Oczywiście organem uprawnionym do wystąpienia w imieniu wspólnoty będzie zaznaczyć, iż uniemożliwienie wspólnocie dochodzenia roszczeń za bezumowne korzystanie z nieruchomości gruntowych przez podmioty niebędące współwłaścicielami nieruchomości mogłoby narazić się na sprzeczność z podstawową zasadą prawa własności, a mianowicie uprawnienia do korzystania z posiadanego prawa w granicach określonym przez ustawy i zasady współżycia społecznego, zgodnie ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa oraz z wyłączeniem osób serwis: Wspólnota mieszkaniowa Opisz nam swój problem i wyślij zapytanie.
.
  • 84my41knfq.pages.dev/601
  • 84my41knfq.pages.dev/944
  • 84my41knfq.pages.dev/329
  • 84my41knfq.pages.dev/129
  • 84my41knfq.pages.dev/50
  • 84my41knfq.pages.dev/732
  • 84my41knfq.pages.dev/813
  • 84my41knfq.pages.dev/137
  • 84my41knfq.pages.dev/305
  • 84my41knfq.pages.dev/285
  • 84my41knfq.pages.dev/679
  • 84my41knfq.pages.dev/215
  • 84my41knfq.pages.dev/399
  • 84my41knfq.pages.dev/927
  • 84my41knfq.pages.dev/142
  • wniosek o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości wzór